Κέντρα αριστείας, η πειραματική νεύρωση της εκπαίδευσης και τα στρατόπεδα σχολικής εργασίας

Κάποιοι μαθητές και μαθήτριές μου θα δώσουν εξετάσεις (αν δεν έδωσαν ήδη, δεν ξέρω) για να περάσουν στα «κέντρα αριστείας» πρότυπα σχολεία-γυμνάσια. Γεμάτα άγχος με ενημέρωσαν ότι στις εξετάσεις αυτές εξετάζονται και στη Φυσική και ότι πέρσι είχε πέσει «φως» και «ηλεκτρομαγνητισμός».

Ακολουθώντας καθ’ όλη τη χρονιά ευλαβικά τα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ και τη θεωρητική παιδαγωγική στήριξη που προσφέρει το βιβλίο του δασκάλου σε συνεννόηση με τα παιδιά αποφασίσαμε από την αρχή της χρονιάς με ποια κεφάλαια θα ασχοληθούμε, μιας και είναι ανέφικτη η διδασκαλία όλης της ύλης, όπως ακριβώς ομολογούν και οι συγγραφείς του βιβλίου. Αυτό βέβαια στην περίπτωση που ακολουθήσεις το παιδαγωγικά αποδεκτό διδακτικό μοντέλο και προτιμήσεις την εμβάθυνση, την άσκηση στην περιέργεια, στην παρατήρηση, στην κριτική σκέψη, στη συνεργατικότητα, στην ανακάλυψη της γνώσης παρά την απομνημόνευση, την επίδειξη πειραμάτων ή και καθόλου πειραμάτων (συμβαίνει κι αυτό) οπότε και βγαίνεις «καθαρός» και ίσως και να καλύψεις όλη την ύλη.  Έτσι λοιπόν προκύπτουν πολλά προβλήματα και προβληματισμοί.

Οι μαθήτριές μου και οι μαθητές μου καλούνται να εξεταστούν εφ’ όλης της ύλης της Φυσικής τη στιγμή που δεν την έχουν διδαχτεί (όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών της Ελλάδας, αν όχι όλοι). Κι έτσι κάποιοι από αυτούς δίνουν ήδη χρήματα για ιδιαίτερα στη Φυσική, προκειμένου να εξεταστούν. Κι αυτό είναι το ένα. Από εδώ βγαίνουν κι άλλα στη φόρα.

Οι 12χρονοι μαθητές γίνονται αποτιμητές της χρησιμοθηρικής, ανταλλακτικής αξίας της γνώσης: «Μα, ο ηλεκτρομαγνητισμός είναι περισσότερο σπουδαίο κεφάλαιο από το αναπνευστικό σύστημα ή το κυκλοφορικό», λένε εμφατικά και γεμάτα σιγουριά κάνοντας τον Αϊνστάιν και γενιές παιδαγωγών να στριφογυρίζουν στον τάφο τους.  ‘Η: «Α, ναι για πείτε αυτό! Κάτι τέτοιο έπεσε και πέρσι στις εξετάσεις!»Στο σπίτι οι γονείς πελάτες του εμπορεύματος με ανταλλακτική αξία «γνώση» τρελαίνονται στην ιδέα ότι τα παιδιά τους μπορεί να μην πετύχουν στις εξετάσεις εισαγωγής στα «κέντρα αριστείας» εξαιτίας μιας εμμονής σε παιδοκεντρικές – μαθητοκεντρικές αγκυλώσεις που ονομάζουν κάποιοι άχρηστοι «παιδαγωγικές προσεγγίσεις».

Αυτά που μέχρι χθες ο καταρτισμένος και ο μερακλής δάσκαλος έκανε με καμάρι και κόπο μέσα στην τάξη τείνουν να μετατραπούν σε στίγμα και ντροπή. Η εκπαιδευτική πολιτική στέλνει αντιφατικά σήματα στα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας (μαθητές, δασκάλους, γονείς) κάνοντάς τους όλους να βιώνουν «πειραματική νεύρωση» και το όλο εκπαιδευτικό σύστημα να παρουσιάζεται ως μια προσωπικότητα τύπου Τζέκιλ και  Χάιντ. Από τη μια δεν έχει αναθεωρήσει τους σκοπούς και τους στόχους της εκπαίδευσης και τα αναλυτικά προγράμματα προς την εντατικοποίηση, το ξεσκαρτάρισμα, το ντρεσάρισμα, τη μετρήσιμη αποτελεσματικότητα και τον μπιχεβιορισμό και από την άλλη όλες της οι πολιτικές ωθούν προς αυτές τις κατευθύνσεις.

Θα πει βέβαια κάποιος ότι η αναδιάρθρωση-εξάρθρωση της εκπαίδευσης βρίσκεται ακόμα στα πρώτα βήματά της και δεν έχει εξολοθρεύσει ακόμα τα αναχρονιστικά κατάλοιπα μιας κάποιας προοδευτικής και ανθρωποκεντρικής παιδείας. Σωστό. Αλλά υποψιάζομαι ότι βρίσκεται και κάτι ακόμα πιο ποταπό πίσω από αυτή την πρακτική της κυβερνητικής εκπαιδευτικής πολιτικής. Αφήνοντας τα πράγματα να σέρνονται, χωρίς η ίδια να απαγορεύσει ρητά ή έστω να ανακαλέσει τον όποιο προοδευτισμό στα πλαίσια της εκπαίδευσης, ουσιαστικά περιμένει όλο το εκπαιδευτικό οικοδόμημα να καταρρεύσει από μόνο του κάτω από το βάρος των αντιφάσεών του, των γονεϊκών διαμαρτυριών για τη μη μετρήσιμη, ανταλλάξιμη, χρησιμοθηρική αποτελεσματικότητά του, της παραίτησης των εκπαιδευτικών, πραγματικής ή και ηθικής, έτσι ώστε σαν ώριμο φρούτο να πέσει στα χέρια αρπάγων ιδιωτικών συμφερόντων, αγοραστών και πωλητών της γνώσης. Εκεί, καθοριστικό ρόλο θα παίξει η διαβόητη «αξιολόγηση».

Ύστερα το γενικό σιωπητήριο θα έχει επιβληθεί, η μεταμόρφωση του σχολείου σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας θα έχει συντελεστεί. Η εικόνα (του σχολείου, του δασκάλου, του μαθητή) και η διαχείρισή της θα είναι η ύψιστη μέριμνα της δουλειάς μέσα στη σχολική αίθουσα, κι ίσως κι έξω από αυτήν, η οποία θα έχει μετατραπεί πλέον σε ένα εξαντλητικό εργοτάξιο κοινωνικού δαρβινισμού και αποκλεισμού.

Και σε μένα και σε σένα, δάσκαλε, δεν θα έχει απομείνει παρά ο δρόμος της αντίστασης ή της παραίτησης.

Αλλότριος

«Τίποτα δεν εκβάλλει κάποιον πιο ριζικά από τον κόσμο όσο η αποκλειστική συγκέντρωση στην ζωή του σώματος, μια συγκέντρωση επιβαλλόμενη στον άνθρωπο που βρίσκεται εν δουλεία ή σε μια οριακή κατάσταση αφόρητου πόνου. Όποιος θέλει, για οποιοδήποτε λόγο, να καταστήσει την ανθρώπινη ύπαρξη παντελώς «ιδιωτική», ανεξάρτητη από τον κόσμο και ενήμερη μόνο για τη δική της ζωντάνια, οφείλει να στηρίξει τα επιχειρήματά του πάνω σε αυτές τις εμπειρίες»

(Χάνα Άρεντ, Η Ανθρώπινη Κατάσταση)

Σε διαβεβαίωσε ο πολιτευτής: δεν θα γίνει καμία επιπλέον περικοπή στη σύνταξή σου.

Το εγγόνι σου δεν θα έχει πρόσβαση στην παραλία.

Ησύχασε. Σου υποσχέθηκε ότι δεν θα ψαλιδίσει κι άλλο τον μισθό σου.

Απολύεται μαζικά κόσμος.

Εντάξει, λειτουργεί και πάλι ο πενταψήφιος αριθμός για το ραντεβού σου με το ΙΚΑ, όχι, με τον ΕΟΠΥΥ, όχι, μωρέ πώς το λένε τώρα, με το ΠΕΔΥ.

Στις Σκουριές δηλητηριάζουν το νερό.

Τα κατάφερες με τον γιατρό και σου κράτησε θέση για συνταγογράφηση.

50 εκατομμύρια στρέμματα δασικής γης ουρλιάζουν για δικαιοσύνη.

Δες πώς θα γίνει να εγκριθεί η αίτησή σου για το κοινωνικό μέρισμα.

Μανάδες και παιδιά πνίγονται στο Αιγαίο.

Ο αιρετός σού είπε ότι μπορείς να βγεις στη σύνταξη φέτος.

Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ράβουν τα στόματά τους οι μετανάστες.

Έκοψες το κουπόνι για μακαρόνια από την εφημερίδα;

Πάλι η γειτόνισσα ψαχουλεύει στα σκουπίδια.

Τι τον ήθελες εκείνον τον μορφασμό απογοήτευσης όταν το αφεντικό σου είπε να δουλέψεις πάλι Κυριακή; Κι εκείνον τον ψίθυρο στην Α. «ακόμα να μας δώσει για την προηγούμενη»; Αύριο να του πας από το γλυκό του κουταλιού που έφτιαξες.

Οι φασίστες είναι στη Βουλή.

Ο κύριος Π. σου είπε για μια δουλειά για τον γιο σου, ο Θεός να τον έχει καλά, 8ωρο λέει, αλλά ξέρεις τώρα, μη ζητάει και πολλά, τυχερός είναι, θα ασφαλίζεται για 4ωρο.

Οι εφοπλιστές δεν πληρώνουν την οικειοθελή συμμετοχή τους στην αλληλεγγύη.

Αχ, τι καλά! Είναι έγκυος η κυρία υπουργού!

Οι καθαρίστριες είναι και σήμερα στον δρόμο. 

Αρχιρεζίληδες

Δεν ξέρω αν υπάρχει λαός που να καθυβρίστηκε, να  λοιδορήθηκε και να περιγελάστηκε περισσότερο από τους κατοίκους αυτής της χώρας. Αν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο κατά το οποίο οι κυβερνώντες μιας χώρας και τα δημοσιογραφικά φερέφωνά τους να καταξεφτιλίζουν καθημερινά τον λαό τον οποίο υποτίθεται και οι δύο μεριές υπηρετούν, την ώρα μάλιστα που τον τσαλαπατάνε και τον εκμηδενίζουν με υλικούς πλέον όρους.

Μας ξεφτιλίζουν αδέλφια. Συστηματικά, αδίστακτα, με επαγγελματικά δολοφονική ακρίβεια. Όχι τώρα. Από παλιά. Από το πάρτι (Το Βήμα 9/1/2000) και τον χορό που ο Πρετεντέρης μάς πέταγε στα μούτρα ότι μας αξίζει και πρέπει να τον χορέψουμε μέχρι να πέσουμε κάτω, εννοώντας βέβαια τους χορευταράδες φίλους του που ξέρουν καλά και από τα γεννοφάσκια τους  από κερδοσκοπικές φιγούρες και (ρε)σάλτα. Από τον καιρό του αρχιτραπεζίτη και μετέπειτα πρωθυπουργού, Παπαδήμου, που αρθρογραφούσε  («Τα Νέα», στις 17/6/2000) υποσχόμενος ότι οι τράπεζες θα δίνουν ακόμα περισσότερα δάνεια στα νοικοκυριά, ακόμα περισσότερες αλυσίδες στους σκλάβους.

Και στο πάρτι χόρεψαν και οι αλυσίδες κλείδωσαν. Κι αν τότε η κοροϊδία κρυβόταν πίσω από απαστράπτουσες πιστωτικές κάρτες, στεγαστικά δάνεια και σπάσιμο στα μαγαζιά της παραλιακής, ήταν ακριβώς επειδή έτσι έπρεπε να γίνει η δουλειά. Να κάνει τόσο θόρυβο ώστε να κουφαίνει τον εγκέφαλο και να είναι τόσο πλουμιστή που να θαμπώνει.

Κι ήρθανε χρόνοι δίσεκτοι και μήνες οργισμένοι…

Και σε τέτοιους καιρούς περισσεύουν τα στολίδια. Πέφτουν οι μάσκες. Ξεμασκαρεύονται τα τέρατα. Ήμασταν πάντα οι εχθροί κι ήρθε η ώρα να μας εξαφανίσουν. Δεν υπάρχουν περιθώρια οίκτου ή ακόμα και διαπραγμάτευσης.

– Πού πήγαν τα λεφτά; τους ρωτάμε σαστισμένοι.

– Μαζί τα φάγαμε, απαντούν οι μπουχτισμένοι, κοπρίτες, διεφθαρμένοι, μαλάκες,  και για να σας το αποδείξουμε πόσο μαλάκες είστε, ορίστε, πείτε τα μόνοι σας!

Πυροβολούν κατά βολή και κατά ριπάς, άλλοτε ολόκληρο το κοινωνικό σώμα, άλλοτε κάθε κοινωνική ομάδα ξεχωριστά κι άλλοτε συνδυαστικά με κάθε δυνατό και αποτρόπαιο συνδυασμό.

 Ξέρω τον εχθρό μου ….Ένα εκατομμύριο δημόσιοι υπάλληλοι ταλαιπωρούν δέκα εκατομμύρια, ομολογεί ο Ανδρέας Λοβέρδος λίγο καιρό πριν διαπομπεύσει στο πανελλήνιο άρρωστες γυναίκες, ακριβώς επειδή ήταν άρρωστες και γυναίκες.

– Οι άνθρωποι πεινάνε, δε βρίσκουν δουλειά, παραπονιόμαστε σαν κουτάβια.

– Μην γκρινιάζετε, μας διατάζουν οι χορτάτοι φωνακλάδες, όποιος δεν προσαρμόζεται, πεθαίνει. 

– Ο πιτσιρικάς σκοτώθηκε επειδή δεν πλήρωσε εισιτήριο; αναφωνούμε ανατριχιασμένοι.

– Τι λες μωρέ, που δεν θα κάνουν τη δουλειά τους οι ελεγκτές επειδή πηδούν οι τζαμπατζήδες!, γκαρίζει αυτάρεσκα  μια σημαντικά ασήμαντη φιγούρα.

Ξεσηκώνονται γιατροί, νοσοκόμες, καθηγητές και δάσκαλοι, φαρμακοποιοί; Είναι λαμόγια, βολεμένοι, μια συντεχνία από αγνώμονα προς την «πατρίδα» ρεμάλια.

Διαμαρτύρεσαι για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τους βασανισμούς, τα φονικά; Είσαι αριστερός, κομμουνιστής, ακραίος κι αντιεξουσιαστής.

Αλλά εσύ δεν είσαι τίποτε απ΄αυτά. Σαν καλός νοικοκύρης ξεπουλάς σπίτι, ασημικά, βέρα, αυτοκίνητο για το αντικαρκινικό φάρμακο του παιδιού σου – 2.000 την εβδομάδα θέλεις – και στήνεσαι στην ουρά της εκκλησίας, του δήμου, της εφορίας, της ΔΕΗ, της Χρυσής Αυγής. Στέλνεις από τους πρώτους αίτηση στο τζι ες άι ες να πάρεις τη δόση σου από το ίδιο το αίμα σου, σφίγγεις με ελπίδα ιδρωμένα χέρια υποψηφίων που από τα μανίκια τους βγάζουν λαγούς και πετραχήλια. Παρακολουθείς με ευλάβεια τον Ευαγγελάτο, αγωνιάς για το μπόινγκ, διασκεδάζεις με κάτι τύπους που τραγουδάνε στο γυαλί. Προσπερνάς τον άστεγο, τον μετανάστη, τον παππού που ψάχνει στα σκουπίδια. Κλωτσάς το τσιγγανάκι που σου κλείνει την είσοδο του μαγαζιού που τρόμαξες να πληρώσεις το ΦΠΑ τριμήνου. Το πρωί βρίζεις τις απολυμένες καθαρίστριες, πώς τολμούν να αντιδρούν κάθε μέρα, μέρα με τη μέρα, και το βράδυ βρίσκεις τον γιο σου απολυμένο και τον σύζυγο απλήρωτο κι αυτόν τον μήνα. Και τη φόρμα αυτοαξιολόγησης θα συμπληρώσεις, και το κεφάλι θα σκύψεις και πάλι θα ψηφίσεις.

Κι έτσι νικημένος, θα συνεχίσεις να μην σκέφτεσαι την ξεφτίλα σου. Να φοβάσαι ακόμα και να σκεφτείς τι αρχιρεζίλης θα είσαι όταν, αφού ξεκαρδιστούν στα γέλια με την κατάντια σου πάνω από το τραπέζι όπου έχουν στρώσει τις σάρκες σου, αρχίσουν κιόλας να σε λυπούνται.

 

Το δικό μου όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης

Μας λένε ότι θα μας κάνουν χάρη και θα μας ορίσουν – και αργότερα θα μπορούν να επανορίσουν – ποιο είναι το αξιοπρεπές όριο που κάνει τη ζωή αξιοπρεπή και ποιο είναι το κατώφλι κάτω από το οποίο η ζωή μας δεν θεωρείται αξιοπρεπής. Μας μιλούν με όρους της πιο απαίσιας γλώσσας, αυτής της αγοράς. Έτσι ορίζουν τη ζωή οι χασάπηδες. Και την αξιοπρέπεια. Πόσα μπορείς να αγοράζεις, πόσα σου επιτρέπεται να αγοράζεις, με πόσα τη ζωή σου εξαγοράζεις, με πόσα την αξιοπρέπεια ξεπουλάς.

Μας λένε ότι θα μας κάνουν χάρη και ότι θα μας χαρακτηρίσουν καλά παιδιά και συνεργάσιμα, αν με ευγνωμοσύνη δεχτούμε το δώρο τους να ζούμε αξιοπρεπώς όπως ακριβώς μας όρισαν και αποπληρώνουμε το δάνειο με όσα δεν μας είναι χρήσιμα για να ζούμε αξιοπρεπώς όπως ακριβώς μας όρισαν. Ίσως να μην μας χώσουνε στη φυλακή, αν με προθυμία δηλώνουμε κάθε σεντ που παίρνουμε από τη δουλειά μας, απαντάμε αμέσως σε κάθε κλήση του δανειστή μας, ειλικρινώς και αμελλητί παραιτηθούμε από κάθε αμαρτωλή επιθυμία μας για ένα σαββατοκύριακο στην εξοχή με τα παιδιά μας.

Μας λένε ότι θα μας κάνουν χάρη και θα μας μοιράσουν ένα κομμάτι από το πλεόνασμα. Μια μερίδα από τις σάρκες μας. Μια γουλιά από το αίμα μας.

Μας κάνουν κομματάκια και μας δίνουν να τα φάμε. Μας κάνουν άστεγους και μας δίνουν μια κουβέρτα. Μας διαολοστέλνουν στην ανεργία και μας περιμένουν στη γωνία του εκλογικού τμήματος με λυγισμένα γόνατα και απλωμένα χέρια για μιας πεντάρας επίδομα και μιας δεκάρας μισθωτή σκλαβιά.

Μας δέρνουν και μας λοιδορούν. Μας τρομοκρατούν. Μας θέλουν σκυφτούς κι υποταγμένους. Μας εκβιάζουν όταν δεν μας απειλούν. Μας ταΐζουν προπαγάνδα, ενοχές και μίσος. Μας στέλνουν στον ψυχίατρο, στον λογιστή, στον εφοριακό, στον δικηγόρο, στις ουρές, στα ταμεία, στους διακανονισμούς, στον τραπεζίτη, στη φυλακή, στον αγύριστο.

Αν στα παραπάνω δεν διακρίνεις την πιο απόλυτη μορφή προσβολής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αν δεν νιώθεις οργή μαζί με αγανάκτηση, την επιθυμία να ουρλιάξεις «ΟΧΙ», αν δεν σου καίει τα βλέφαρα η ασίγαστη λαχτάρα για ζωή, χαρά, ελευθερία και αυτοκαθορισμό, αν δεν αναγνωρίζεις στο πρόσωπο των ομιλούντων τη γλώσσα του χασάπη το πρόσωπο του πιο στυγερού δυνάστη,τότε μετρήθηκες και κόπηκες στο νήμα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Αν δεν φώναξες «ποιος είσαι εσύ που θα μου ορίσεις τη ζωή μου, ρε απαίσιε, αποκρουστική καρικατούρα ανθρώπου-μάστιγας, βαμπίρ της ανθρωπιάς, κλέφτη της ομορφιάς;», τότε έχεις φτιάξει και παραδώσει από καιρό τα κλειδιά της φυλακής σου.

Θα σας πω τώρα εγώ ποιο είναι το όριο της αξιοπρεπούς διαβίωσής μου. Μάθετε, λοιπόν, ανθρωποφάγα τέρατα, ότι η δική μου αξιοπρεπής διαβίωση δεν έχει όρια. Δεν έχουν όρια οι ιδέες, η αγάπη, η αλληλεγγύη, ο αγώνας, ο ουρανός, τα όνειρα, η ομορφιά, η αμφισβήτηση. Δεν έχει όρια η καθαρή κι αποφασιστική ματιά, η σφιγμένη όρθια γροθιά, το χαμόγελο της νίκης, ο πόνος της καθημερινής μάχης, η αγωνία, η ματαίωση, η νέα πεισματική προσπάθεια.

Επειδή η δική μου αξιοπρεπής διαβίωση δεν είναι συνεργάσιμη με τον θάνατο και τη λεηλασία.

 

Η αλλοτριωμένη μου συνείδηση του δούλου

Οι εργαζόμενοι στον επιχειρηματικό όμιλο του Μπόμπολα ομόφωνα αποφάσισαν να στείλουν αυτή την επιστολή στο αφεντικό τους που τους καθυστερεί τα δεδουλευμένα. Τυπικότητα, ευγένεια, επίκληση στο συναίσθημα, κατανόηση των δυσχερειών του αφεντικού, ικεσία αναγνώρισης των κόπων τους και των σωμάτων τους.

Κοιτάξτε τι καλά που εξακολουθούμε να κάνουμε τη δουλειά που μας βάζετε να κάνουμε! Δείτε πώς κατανοούμε τα βάσανα της επιχειρηματικότητας! Σκύψτε λίγο το βλέμμα σας και σε μας! Δεν είμαστε άνθρωποι κι εμείς; Συγκινηθείτε με το δράμα μας! Σάμπως δεν μοιράσαμε ακριβοδίκαια τον κοινωνικό αυτοματισμό; Δεν δηλητηριάσαμε με μίσος, μισαλλοδοξία, παθητικότητα και φόβο το κοινωνικό σώμα; Δεν το δείραμε αρκετά μέσα από τις γραμμές και τα πίξελς ολημερίς κι ολονυχτίς; Δεν εκθειάσαμε όσο έπρεπε την κυβέρνηση; Δεν αποκρύψαμε επιμελώς κάθε τι που θα μπορούσε να κάνει τους ανθρώπους να μην μιλάνε όπως εμείς τώρα; Νομίζετε πως δεν προσπαθήσαμε αρκετά να τους κάνουμε να μας μοιάσουν; Μα τι λέτε; Δείτε γύρω σας: ακρωτηριασμένες σκέψεις, άψυχες αντιδράσεις, παράδοση αμαχητί, φόβος, πείνα, η σ υ χ ί α. Τα πάντα κάναμε! Ακόμα και δανεικά ζητάμε για να έρθουμε στην ώρα μας στη δούλεψή σας, αξιότιμο αφεντικό! Πότε θα κόψεις λίγο από τη φραντζόλα σου (προς θεού, δική σου είναι, δεν τη ζυμώσαμε εμείς) να μας δώσεις το ψαλιδισμένο ξεροκόμματο που μας υποσχέθηκες;

Είμαι η συνείδηση του δούλου. Αυτή η ετερόφωτη συνείδηση που παίρνει φως από την αναγνώριση του αφέντη. Υπάρχει επειδή και μόνο όταν αυτός τον κοιτάει. Θέλει ό,τι κι αυτός θέλει. Σκέφτεται όπως ο αφέντης τού επιβάλλει και υποβάλλει.

Είμαι η διχασμένη, αλλοτριωμένη συνείδηση του καταπιεσμένου. Που έχοντας ως ίνδαλμα τον καταπιεστή μου όταν μου δίνεται η ευκαιρία, ή νομίζω πως μου δόθηκε, να πάρω τη θέση του, την αρπάζω με βία και βιάζω, εξουσιάζω, καταπιέζω, τυραννώ. Όχι τους πρώην συντρόφους μου δούλους – ποτέ δεν είχα συντρόφους, πώς θα μπορούσα άλλωστε, μια τέτοια ανελεύθερη ετερόφωτη συνείδηση; – αλλά τους μόνους εχθρούς: τους καταπιεσμένους.

Αφεντικό, υπολόγισέ με στην κατηγορία των δούλων. Μην ξεχνάς ότι αυτοί οι δούλοι γίνονται οι πιο υπέροχοι καταπιεστές, οι πιο σπουδαίοι και ύπουλοι βασανιστές. Όταν δεν βασανίζουν άμεσα τα θύματά τους, τους επιβάλλουν τη δουλικότητά τους. Δεν ανέχονται ούτε καν την υποψία αυτοκαθορισμού, ελεύθερης σκέψης, θέλησης και δράσης, χειραφέτησης, διαφορετικότητας. Φθονούν, υπονομεύουν, χλευάζουν, καταδίδουν, καταγγέλλουν την αμφισβήτηση, τη χαρά, το φως, τον αγώνα για ελευθερία και ζωή. Τι άλλο θες;

Στας διαταγάς σας, αφέντη

Σου έβαλαν τα γυαλιά, Νίκο

Σε μία τάξη δημοτικού το θέμα ήταν αυτό:

Τα παιδιά έγραψαν:

«Θέλω να έρθετε κύριε δήμαρχε στη θέση αυτών των ανθρώπων. Σκεφτείτε πώς περνάνε αυτοί οι άνθρωποι  με το φόβο.»  Γ.Κ μαθήτρια

«Νομίζω πως ο διωγμός αυτών των ανθρώπων σε άλλο κράτος θα προκαλέσει θάνατο ή βάσανο σε αυτούς και τις οικογένειές τους.  ….. Γι αυτό το λόγο δεν πρέπει να φύγουν οι πρόσφυγες γιατί άνθρωποι είναι κι αυτοί σαν και μας. Γιατί κάθε άνθρωπος αξίζει κάτι περισσότερο από αυτό που έχει.» Α.Σ μαθητής

«Φανταστείτε να ήσαστε εσείς από αυτούς τους πρόσφυγες και ο δήμαρχος αυτής της περιοχής ήθελε να σας διώξει και να πάτε στη χώρα που δεν μπορείτε να ζείτε. Το σωστό είναι να τους βοηθήσουμε να φτιάξουν τη ζωή τους καλύτερα. Γιατί θα μας θεωρούνε κακούς ανθρώπους και ότι η περιοχή αυτή δεν είναι καλή για να ζήσουν.» Α.Σ μαθητής

«Ακόμα θα θέλαμε να μας βοηθήσετε να διευκολύνουμε τον τρόπο ζωής αυτών των ανθρώπων επειδή θα έχουν περάσει πολλά προβλήματα όπως η φτώχια κι ο ρατσισμός. …. να δώσετε το καλύτερο παράδειγμα σε όλους για να έχουμε όλοι ένα αίσιο τέλος.» Ε.Κ μαθήτρια

«Θα σας άρεσε εσάς να ζείτε σε μια χώρα χωρίς νερό, χωρίς φαγητό, χωρίς σπίτι και χωρίς κανένα από τα βασικά αγαθά που χρειάζεται ένας άνθρωπος για να ζήσει ανθρώπινα; Νομίζουμε ότι όλοι αυτοί οι πρόσφυγες δεν πρέπει μόνο να μείνουν στη χώρα μας, αλλά και να καλυτερέψει η ζωή τους.» Ν.Π μαθητής

«Οι άνθρωποι αυτοί έχουν μεταναστεύσει από τη χώρα τους για να βρουν κάτι καλύτερο σε μια άλλη χώρα αλλά συμβαίνει το αντίθετο. …. Εκεί που ζούσαν μπορεί να υπήρχε πόλεμος, οικονομική εξαθλίωση, πολιτική δίωξη»  Κ.Π μαθήτρια

«Αν ήσασταν στη θέση τους δεν θα σας άρεσε και δεν θα θέλατε να σας διώξουν και να πεθάνετε από την πείνα. Αν ήμουν στη θέση σας χωρίς δεύτερη κουβέντα θα τους έδινα μέχρι και στέγη για να μείνουν.» Κ.Γ. μαθήτρια

«…οι περισσότεροι πρόσφυγες μένουν στους δρόμους και έχουν παιδιά. Τα παιδιά όμως όταν αρρωσταίνουν χρειάζονται φάρμακα, ζεστασιά και πολλή προσοχή. … κανένας δεν θα ήθελε να είναι στη θέση τους . Βοηθήστε κι εσείς να τους φτιάξουμε μια νέα ζωή στη ζεστασιά, την αγάπη κι όχι στον διωγμό και στη φτώχεια.» Χ.Μ μαθήτρια

«Όμως δεν πρέπει να μείνουμε εκεί, γιατί κάθε καθώς πρέπει δήμαρχος πρέπει να φροντίζει οι άνθρωποι που ζουν στον δήμο του να ενταχθούν στην κοινωνία, να καλύψουν τις βιολογικές τους ανάγκες και να ζουν χαρούμενα.» Β.Ν μαθητής

Σημείωση: Δεν είχε καν συζητηθεί το αποτρόπαιο γεγονός στο Φαρμακονήσι.

Κύριε Τέλλογλου, Μετά από τέσσερα χρόνια κρίσης ούτε μένω ούτε φεύγω από την αγορά εργασίας. Λέω να την ανατρέψω.

Με ρωτάει το τρέιλερ της εκπομπής του Τέλλογλου: «Μετά από 4 χρόνια κρίσης μένεις ή φεύγεις από την αγορά εργασίας»; Αφενός μου απευθύνει άμεσα τον λόγο κι αφετέρου δεν λέει: «μένεις ή φεύγεις από τη χώρα;» ή ακόμα πιο εθνομελό: «μένεις ή φεύγεις από την πατρίδα;».

Ήταν μια πραγματικά ευχάριστη έκπληξη το ότι ο Τέλλογλου του ΣΚΑΙ_ΝΑΖΙ και των φακέλων του Παπαγελάς λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Φυσικά, δεν έχει πλέον πρόβλημα, αφού τα πράγματα έχουν τόσο πολύ χάσει την όποια επίφασή τους, που η επίκλησή τους αφορά πλέον μόνο τύπους σαν τον σαμαροβενιζέλο, το φασιστικό παρεάκι τους και κάτι κιτς φιγούρες όπως ο Αυτιάς, όταν απευθύνονται στην αγελαία πελατεία τους για να αποδεχτεί ησύχως, ίσως και με ανακούφιση, την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και εξαίρεσης.

Μου ορίζει λοιπόν απερίφραστα ο Τέλλογλου τι ακριβώς είμαι: εμπόρευμα στην αγορά εργασίας. Και με ρωτά τι  ακριβώς σκοπεύω να κάνω με αυτό το ιδιότυπο εμπόρευμα που κουβαλάω στο μυαλό μου ή στα χέρια μου. Πού με συμφέρει να το πουλήσω; Πού εκτιμώ ότι θα πιάσω την καλύτερη δυνατή τιμή;  Θα μείνω ή θα φύγω από την «αγορά»; Σε αυτό το θέμα είμαι μόνος μου μέσα στον πλανήτη και καλά θα κάνω να αποφασίσω σύντομα και ορθά.

Ο Τέλλογλου είναι καλός υπάλληλος  και έξυπνος και τα αφεντικά για τα οποία κάνει τέτοια «ερευνητικά ρεπορτάζ» ακόμη εξυπνότερα. Γνωρίζουν ότι σύντομα το παραμύθι του πολίτη και  του κοινωνικού κράτους (ποιος ξέρει; Ίσως και του έθνους, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο)  θα πάψουν να το απαγγέλλουν στα σοβαρά ακόμα και οι αυτοαποκαλούμενοι φιλελεύθεροι – εθνικόφρονες και ότι πολύ σύντομα θα πρέπει να αρχίσουν να απαγγέλλουν το νεοφιλελεύθερο παραμύθι της ατομικής ευθύνης και της ατομικής επιλογής.

Το νέο αυτό αφήγημα, άλλωστε, έχει ήδη αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά στην παιδεία και την υγεία, τους πυλώνες δηλαδή της μέχρι σήμερα εννοούμενης δημόσιας – κρατικής υπόστασης. Εσύ που θα «επενδύσεις» στην εκπαίδευσή σου κοίταξε να επενδύσεις σοφά, έτσι ώστε να βρεις μια θέση στην «αγορά εργασίας», που βεβαίως αγοράζει όλο και πιο σπάνια και όλο και πιο φτηνά. Αλλιώς, λυπούμαστε, το ερώτημα του Τέλλογλου δεν σε αφορά καν. Εσύ πάλι που αρρώστησες όλο και κάποιες λάθος επιλογές θα έκανες: μα θα κάπνιζες, ή θα έτρωγες πολύ ή λίγο, ή δεν θα ασκούσουν  αρκετά, ή θα ήσουν άτυχος και γεννήθηκες σε εξαθλιωμένη οικογένεια, ή πιάστηκες κορόιδο και δεν έκανες ιδιωτική ασφάλιση υγείας τότε που μπορούσες. Όπως και να’χει κοίτα τώρα τι θα κάνεις, κάνε τα κουμάντα σου να τη βολέψεις  και να επιζήσεις αν μπορείς, έτσι όπως τα κατάφερες με τις επιλογές σου.

Κι αφού εξοικειωθείς με την αποδοχή της ατομικής ευθύνης-επιλογής-ενοχής θα πρέπει  να την επεκτείνεις και στην ίδια τη φύση της εργασίας-εμπόρευμα. Να καταλάβεις αφενός ότι εσύ είσαι ο έμπορος εσύ και το εμπόρευμα και να αναλάβεις αφετέρου την αποκλειστική ευθύνη της επιτυχίας ή της αποτυχίας της ατομικής σου επιχείρησης με την επωνυμία «Πουλάω εαυτόν σε τιμή ευκαιρίας απανταχού της γης». Πρέπει να γίνουν και τα δύο ταυτόχρονα και στον ίδιο βαθμό κατανόησης. Δεν πρέπει να μείνει καμία αμφιβολία ή δεύτερη σκέψη για τον ρόλο που παίζει το κράτος και το οικονομικό σύστημα που υπηρετεί σε αυτή την ιστορία.

Ριψοκίνδυνο βέβαια, αφού υπάρχει περίπτωση να συνειδητοποιήσεις τη δύναμη που έχει αυτή ακριβώς η ιδιότητά σου ως εμπόρου κι εμπορεύματος να σαμποτάρει και να αδρανοποιήσει το ιδεολόγημα που σε θέλει «ιδιώτη», μόνο, απροστάτευτο, και γι αυτό εχθρικό κι ανταγωνιστικό προς όλους τους ομοίους σου κι όχι προς τους πραγματικούς εχθρούς σου, αυτούς δηλαδή που σε αναγκάζουν να αποδεχτείς το ερώτημα ως φυσικό και αυτονόητο και συνεπώς αναγκαίο να απαντηθεί. Ριψοκίνδυνο επίσης από την άποψη ότι μπορεί να εικονοποιήσεις τον εαυτό σου με μια βαλίτσα στο χέρι να τρέχει από «αγορά εργασίας» σε «αγορά εργασίας» για να μην μείνεις χωρίς εργασία κι αυτό να σου φέρει στον νου εικόνες προσφύγων κι οικονομικών μεταναστών που δραπετεύοντας από μια άλλη «αγορά εργασίας» ή σκυλοπνίγονται  ή φυλακίζονται σε στρατόπεδα ή σφαγιάζονται στους δρόμους αφιλόξενων χωρών. Κι αυτό με τη σειρά του να σε κάνει να υποψιαστείς ότι δεν σε χωρίζουν και πολλά από τους μετανάστες και τους «βρωμιάρηδες λαθρομετανάστες που μας παίρνουν τις δουλειές» και να αναρωτηθείς μήπως, τελικά, όλα όσα σου παρουσιάζονταν ως αληθή και αυτονόητα δεν είναι παρά απάνθρωπα και αδιανόητα.

Κύριε Τέλλογλου,

Μετά από τέσσερα χρόνια κρίσης ούτε μένω ούτε φεύγω από την αγορά εργασίας. Λέω να την ανατρέψω.

Του χρόνου έξω από το σπίτι σας, εύχομαι

Θα μου πεις εσύ μένεις σε πολυκατοικία. Σε μεγάλη πόλη. Πού να καταλάβεις ή να φανταστείς τι να σκέφτεται και τι να νιώθει ο άντρας με το σκούρο μπουφάν «ΟΧΙ στην εξόρυξη χρυσού» μπροστά από το δίχτυ που χωρίζει τη ζωή του από τη ζωή του. Σάμπως μεγάλωσες σε τέτοιο μέρος; Έτρεχε το μάτι σου στις ράχες των δέντρων κάθε καλημέρα; Κελάρυζε στ΄αυτί σου το αεράκι με τα χάχανα των πουλιών μόλις έβγαινες από την πόρτα του σπιτιού σου; Κοιτάς τη δουλίτσα σου, τα παιδιά σου και τη σύνταξή σου. Στο εκλογικό σου βιβλιάριο το τι νιώθει ο άντρας με το σκούρο μπουφάν «ΟΧΙ στην εξόρυξη χρυσού» μπροστά από το δίχτυ που χωρίζει τη ζωή του από τη ζωή του.

Εσύ, τώρα, θα μου πεις ότι μένεις στην Εκάλη ή στην Κηφισιά. Ότι πρέπει κάποιες θυσίες να γίνουν για να έρθει η ανάπτυξη. Η Χαλκιδική είναι μακριά. Στα Prada σου τι νιώθει ο άντρας με το σκούρο μπουφάν «ΟΧΙ στην εξόρυξη χρυσού» μπροστά από το δίχτυ που χωρίζει τη ζωή του από τη ζωή του. Το resort που παραθερίζεις στο δεύτερο πόδι  δεν έχει θέα στις Σκουριές. Και, βρε αδελφέ, κάτι ξέρουν οι υπεύθυνοι κι εν πάση περιπτώσει όλο φασαρίες κάνουν οι αλήτες εκεί πάνω. Και καταδικάζεις τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται. Υπομονή, όλα θα φτιάξουν αρκεί να αισιοδοξούμε. Και καλή χρονιά.

Εσύ που παίρνεις τις αποφάσεις θα μου πεις να σκάσω. Να μην τα ψάχνω. Ότι είμαι με τους αλήτες που όλο φασαρίες κάνουν. Να πάω να ψηφίσω όταν με διατάξεις. Να σκάσω. Να βγάλω τη γλώσσα μου να πάρεις το γενετικό υλικό μου. Να σε ακολουθήσω στο αστυνομικό τμήμα. Να απολογηθώ. Να περιμένω την ανάπτυξη και το πρωτογενές. Να καταδικάσω τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται. Να βλέπω δελτία ειδήσεων. Να πληρώνω τους φόρους μου.  Στις μίζες σου τι νιώθει ο άντρας με το σκούρο μπουφάν «ΟΧΙ στην εξόρυξη χρυσού» μπροστά από το δίχτυ που χωρίζει τη ζωή του από τη ζωή του.

Εγώ ένα σας λέω: του χρόνου έξω από το σπίτι σας, εύχομαι.

(Οι φωτογραφίες από Χρυσές αυτ-απάτες)

Κουρέλια να κρύβουν τα κουρέλια

Η παράταση του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων τη συγκεκριμένη ημέρα, είχε απόλυτη επιτυχία, αφού χιλιάδες κόσμου επισκέφτηκαν το κέντρο της Αθήνας και έδωσαν στη Πρωτεύουσα μία εικόνα αναζωογόνησης. Οι πωλήσεις μπορεί να μην ήταν ανάλογες με τη προσέλευση των επισκεπτών, αλλά το αποτέλεσμα επιβεβαιώνει ότι η συμμετοχή των ανοικτών εμπορικών καταστημάτων δημιουργεί πάντα συγκέντρωση κόσμου με διάθεση να δει τις βιτρίνες και να διασκεδάσει με μικρές «έξυπνες» αγορές.» (από εδώ)

Η γριά άρρωστη ετοιμοθάνατη κυραΠρωτεύουσα που ζέχνει από τους πόρους της σαπίλα, ανθρωπίλα, αδιαφορίλα και νεοπλουτίστικη φτωχίλα στολίστηκε με «χιλιάδες κόσμου» που σέρνονταν από δρόμο σε δρόμο σέρνοντας μαζί τους κουτσούβελα και γιαγιαδοπαππούδες να θαμπωθούν από τα μισερά φώτα των βιτρινών που πίσω τους έστεκαν απλήρωτες θαμπές φιγούρες μισές άνθρωποι μισές άψυχες κούκλες με το μυαλό στο άρρωστο παιδί, στα πόδια που πονάνε, στα νοίκια που τρέχουν, στην άνεργη αδελφή, στο αφεντικό που λοξοκοιτά να δει αν το χαμόγελο είναι ακόμα καρφωμένο πίσω από το παλιό χαλασμένο βρωμερό κραγιόν στο στόμα (στόμα στεγνό, σφιγμένο που μισεί και θέλει να δαγκώσει όταν δεν κυρτώνει μοιρολατρικά κι αδιάφορα).

Η βρωμιάρα στρίγγλα μισητή άρρωστη γριά κυραΠρωτεύουσα αναζωογονείται βέβαια από κάτι τέτοια θλιβερά πλήθη κι από αυτόν το ζόφο της αγοράς, μιας ταιριαστής στην κατάσταση αγοράς, μιας αγοράς ντεμέκ, αφού σχεδόν κανείς δεν αγοράζει, αλλά το πλήθος ανοίγει τα ρουθούνια και οσφραίνεται πεινασμένο ή και ονειροπολεί την δυνατότητα και το «όνειρο» μιας αγοράς. Η βρωμιάρα στρίγγλα μισητή άρρωστη γριά κυραΠρωτεύουσα γίνεται ακόμα πιο βρωμιάρα στρίγγλα μισητή άρρωστη γριά.

Σε μια τέτοια άρρωστη πόλη αρμόζει φυσικά η ιδέα ότι «η συμμετοχή των ανοικτών εμπορικών καταστημάτων δημιουργεί πάντα συγκέντρωση κόσμου με διάθεση να δει τις βιτρίνες και να διασκεδάσει με μικρές «έξυπνες» αγορές.» Ο κόσμος συγκεντρώνεται για να διαμαρτυρηθεί. Να διεκδικήσει. Να ανατρέψει. Να χτίσει. Ο κοσμάκης συγκεντρώνεται με «διάθεση να δει τις βιτρίνες». Ο κοσμάκης  «διασκεδάζει με μικρές έξυπνες αγορές».

Κοσμάκης στους δρόμους να κρύβει τους άστεγους, τους ταλαίπωρους, τους φτωχούς, τους εκμεταλλευόμενους. Να κρύβει τον εαυτό του. Κουρέλια να κρύβουν τα κουρέλια.

Λευκές νύχτες. Αποτρόπαιες. Διαφωτιστικές.

Μονοξείδιο υποκρισίας

Κάτι την ξύπνησε. Ποτέ δεν κατάλαβε τι. Δεν ήταν η ώρα της να ξυπνήσει. Ψαχούλεψε μέσα στο σκοτάδι να βρει την κουβέρτα να σκεπαστεί. Έκανε κρύο και κάτι ακόμα, αδιευκρίνιστο. Τα κάρβουνα θα είχαν σβήσει. Ζαλιζόταν λίγο. Πάλι αυτή η περίεργη  αίσθηση. Σηκώθηκε με έναν κάποιο κόπο. Πήγε να σκεπάσει το κορμάκι του μικρού της ήρωα που ήταν κρυωμένο τρεις μέρες τώρα.  Έκανε κρύο και κάτι ακόμα, αδιευκρίνιστο. Μπερδεύτηκαν τα πόδια της στα πεσμένα σκεπάσματα. Βλαστήμησε τη ΔΕΗ, την τύχη της, τον εξαφανισμένο άντρα της. Το χέρι της έπιασε το μικρό χεράκι. Ήταν κρύο. Το ταρακουνάει. Φωνάζει. Το αρπάζει στην αγκαλιά της. Το κουνά και πιάνει να του τραγουδά εκείνο το τραγουδάκι που της έλεγε η μαμά της όταν αρρώσταινε. Σωπαίνει. Παγώνει. Πρέπει να πάρει αποφάσεις. Όχι, δεν πρέπει να το μάθουν. Δεν πρέπει να το μάθει κανείς. Θα εξαφανιστούν. Στη γειτονιά θα πουν ότι το’σκασε. Άφησε απλήρωτα το νοίκι και τους λογαριασμούς και το’σκασε. Άλλη μια ξενόφερτη (ποιος της είπε να’ρθει;) που φέσωσε τους ντόπιους. Γνωστή ιστορία. Θα εξαφανιστούν. Θα πάει στο διπλανό χωριό. Άκουσε ότι ζητάνε χέρια στα χωράφια. Θα πάει στην Ιταλία. Ή στη Γερμανία αν είναι τυχερή. Πίσω δε γυρνάει. Κανείς δεν θα τη γυρίσει πίσω. Ακουμπά απαλά το άψυχο σώμα στο κρεβάτι. Το τυλίγει με την κουβερτούλα του. Τη μισητή άχρηστη κουβερτούλα του. Βάζει όπως όπως σε μια βαλίτσα ζεστά ρούχα. Πρέπει να βιαστεί. Σε λίγο ξημερώνει και πρέπει να βιαστεί. Στο δρόμο της θα βρει κάπου να…

Βαρύ ήτανε το κρίμα της, μα ο πόνος της πικρός.

Γι αυτό, παρακαλώ, μη δείξετε καταφρόνια,

γιατί το κάθε πλάσμα χρειάζεται όλων μας τη συμπόνοια.

 

Σοκαρίστηκες; Νιώθεις αποτροπιασμό; Μέτρα την υποκρισία σου.